بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان فعالیت علمی دانشجویان کارشناسی ارشد ودکتری(مطالعه موردی دانشگاه مازندران)

شناخت فعالیت پژوهشی دانشجویان میتواند، به مسئولان دانشگاه و همچنین نظام آموزش عالی کشور کمک نماید تا ضمن شناخت عامل های اثرگذار در فعالیت پژوهشی دانشجویان ، نسبت به رفع مشکل های احتمالی موجود در نظام پژوهشی تحصیلات تکمیلی و تقویت نقاط قوت آن پردازند. دانشجویان تحصیلات تکمیلی به دلیل اینکه در زمان تحصیل تا حدودزیادی آموزشی مبتنی بر پژوهش را پشت سر میگذارند و از سوی دیگر نیاز به ارائه پایان نامه برای دریافت مدرک تحصیلی خود دارند، به گونه ای ژرفتر پا به عرصه پژوهش میگذارند و نقش گسترده تری در تولید علم و دانش بر عهده دارند.موضوع اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر میزان فعالیت های علمی دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد دکتری می باشد.متغیر های مستقل مورد نظر در این پژوهش شامل رضایت ازاساتید،تعاملات علمی دانشجویان واساتید ،حیطه های نگرانی دانشجو،نقش دانشگاه ومتغیر های زمینه ای می باشد. متغیرها ی زمینه ای شامل جنس، تاهل، طبقه اجتماعی ، مقطع تحصیلی و محل سکونت می باشد. در این پژوهش با بهره گیری از یک چارچوب نظری ترکیبی (نظریه رابرت مک گین ونظریه ساخناری ونظریه رندال کالینز) ودیگر نظریه های مربوط که می توانند به بررسی عوامل موثر بر میزان فعالیت علمی دانشجویان کارشناسی ارشد ودکتری پرداخته شده است.روش پژوهش در این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده های مورد نیاز از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق دانشجویان کارشناسی ارشد ودکترای دانشگاه مازندران می باشد که در زمان تحقیق ( اردیبهشت وخرداد ماه، 1390) مشغول تحصیل در دانشگاه مازندران بوده اند. جهت تعین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. حجم نمونه 278 نفر و شیوه نمونه گیری نیز ساده وتصادفی بوده است. نسبت پاسخگویان بدین صورت تقسیم بندی شده است که 48.1 درصد زنان،50.8 درصد مردان و1.1 درصد هم بی پاسخ بوده اند.تفاوت معناداری بین میانگین های پایگاه اقتصادی – اجتماعی دانشجو برای مولفه میزان فعالیت علمی دانشجو وجود ندارد. چون مقدار معناداری آن بزرگتر از 0.05 شده است، بنابراین فرض صفر را برای مولفه مربوطه را می پذیریم. برای تعیین تفاوت معنی داری بین رشته های تحصیلی ، نتایج آزمون توکی بیانگر آن است که بین میانگین میزان نیاز در رشته های تحصیلی بر حسب میزان فعالیت علمی، میانگین رشته تحصیلی «علوم انسانی» با گروه «حقوق و علوم سیاسی » در زمینه فعالیت علمی تفاوت معناداری وجود دارد یعنی میانگین گروه « علوم انسانی » از گروه « حقوق و علوم سیاسی » در این زمینه بیشتر است.رگرسیون خطی چند متغیره متغیرهای مستقل با متغیر میزان فعالیت علمی نشان می دهد که ازمیان 5 متغیر (رضایت ازاساتید،تعاملات علمی دانشجویان واساتید ،حیطه های نگرانی دانشجو،نقش دانشگاه ومتغیر های زمینه ای شامل جنس، تاهل، طبقه اجتماعی ، مقطع تحصیلی و محل سکونت) وارد شده در مدل اولیه 3متغیر (رضایت ازاساتید،تعاملات علمی دانشجویان واساتید ،متغیر های زمینه ای) در مدل باقی ماندند. مقایسه بتا ها نشان می دهد که بیشترین و کمترین تاثیرگذاری بر متغیر وابسته میزان فعالیت علمی از سوی تعاملات علمی دانشجویان واساتید ومتغیر های زمینه ای اعمال می شود .